Bixintaanka UK ee yurub waa midd nooce ah xogg dahsoonaydoo oo lagu Qanci karro Q/1aad W/Q Nimcaan cadaani Hussein
Ka bixitaankaukayy ka baxadaybahweyntiilaysku odhan jiray qaramda yuruba waxay ahayd arrin in baddan laga saadalinayaywarbahintanoocaydeeda kal duwan hadday tahay ta caalamiga am iyo ta maxaligaahaba.
Kaas ahaa maalin laga war sugayo waxa shicibka ka soo baxxa,haddab EU waxa la aasaasaysanadkii 1957th kaasoo ayybilabeenwaddamdaAasaaskiiururkaMidawgaYurub (EU) oo lix dal ee kala ah Beljimka, Faransiiska, Jarmalka, Luxembourg, Talyaaniga iyo Holland oo sanadkii 1957-kii iyagubilaabay, ahnajiridaamagunntaEU -da lagu tilmaamo, UK naaanay ka mid ahaynlixdaassidookalenamarnasaaniamacaadi u wadaqaadanhanaanbkiibuuxay ee xubinimda EU sidii ay u qaateenlixdaa dal ee aasaasay, ayaa waxa ay u muuqatay UK mid dhana lug kula jirtayururka EU oo isagumarxalado kala duwan soo maray, mideeyeyna 28 dal.
Waxa la odhan karaa UK waxay dibb ugga guranjirtaywaligeedba ka midd noqshadaama ka midd ahnashahbahweynta EU waayo UK maranmaaayyqaadanhanankatusaalelacgta ka dhexeysayurub ee ‘’euro zone’’sababtaasin ilaa hadd ma cadda.
Waxa hubaal in shacbi weynah reer UK ayytabashodhincayo baddan ah ka tabbanyaan guud ahaan bahweynta reer Yurub,haddabmaxaa lagu siffeynakaraataboshooyinkaayyamuujiyeen reer UK,waxaynu odhan karnaashacbiga reer Biritan waa dad naftooda la hann iyo hiigsidheerleh, mise waxa lagu siffeynkaraabixitankasago’aanqadasho lagu degdegay.
Waxa hubaal ah in dadka codkabixiyaybadankooduama52% ayyadoorteen ka bixintaka yurub halkadadkiida’yarta ahaa ayydiideninnayka baxanbahweyntalayskuyidhaa yurub.
Arrinka ka bixintanka UK markadhincayo baddan lag eego ma ah mid sahalan waayo waxa meesha ka bixidoonawaxaybo baddan sidadhamaan wixiihore heshiisyo ay wadamada 27-ka ah oo ay hogaaminayaan 6da dal ee yurub u ah ay la yeelatay. Heshiiyadaasiwaxa ay saamaynayanxidhidhkiidhaqaale, isku-socod iyo iskaashiee dhanwalaba. Waanatalaabokeentay in farta iyo wadnahaisasaaraan ilaa dadkii u codeeyey in UK dibadaka ahaato EU.
Xeerka 50 Article 50 waa maxay?
Waa xeer lagu ansixiyayawadankabortiqiiskamagaaldiisaLisbon 2007 kaas oo dhaqangallaymuddolabosanno ka dib ah waxanunoqondoona UK in ay noqtowadanki ugu horeyayaee lagu qaadoxeerkan,Xeerkan50aad ayaa waxa uu u dhigan yahay sidan: “Any member state may decide to withdraw from the union in accordance with its own constitutional requirements.”
Macanaheeduna yahay “Dalkastoo EU ka xubin ka ah wuugo’aan san karaa in uu iskagaboxomidawga si waafaqsanshuruudahadastuurkiisuqeexayo” Xeerkaasi waxa uu dhaqangalay oo si buuxda la iskugu qaatay sanadkii 2009.
Haddab dadweynaha dunid iyo shacbigareer yurub ayaa ka dareenceliyay hawgu horeeyoraysalwasaarah uk Dived camroun oo uu ololeynayn in yurub lagu siijiro kaaso markii aftidii soo baxady ka dareenceliyay oo khudbadtaariikhi ah gallayisagoo yidhi waad ku mahdsantiinsidaaad ugu codbixiseen isla markaan UK ayymuddo 40sano ah ka dib ka baxday yurub isla markaan wayynudareemidoonasaameyntaayyinaguyeelato.
Isagoomrcamruon ku dhawaaqay in uu xilkii loo dooratayee ahaa hogaaminta siyaasda wadankiis uu iskacasilaymuddoseddexbiloodgudohoodn UK ayy ku soo magcabandoontoraysalwassarecusub.
Haddab saameynooceed ah ayylaga dhaxlikaraa ka bixitaankanoocan ah maxaysesaameynku yeelankartaawaddamd yurub iyo waddamd soo koraye ee qaaradaAfrica.
Waa su’aalo uu baahan in inbadanlaysku dull taagolanalaffo gurowaxaanan ku helidoonaqoraaldadanbe ee xigga qoralkan.
Qalinkii: Nimcaan cadaani Hussein
Candidate of Masters of Project planning management