Hargaysa (Salaanmedia.com)_ Xisbiga Kulmiye iyo xukuumadiisu waxay caado ka dhigteen in qaar ka mid ah siyaasiyiinta mucaaridka ah ay ku eedeeyeen inay aaminsan yihiin fikirka soomali weyn ama la xidhiidha aragtida soomaaliya.
Midig:-Wasiir Ku Xigeenkii Hore Ee Caafimaadka Somaliland Kana Tirsanaa Kulmiye Xasan Daahir Dhimbiil
Masuuliyiinta ugu sareeya xisbiga Kulmiye iyo xukuumada ayaa eedaymahan ku bartilmaameedsada siyaasiyiin ka tirsan xisbiga mucaaridka ah ee Waddani gaar ahaana gudoomiye Cirro iyo xubnaha ay isku deegaanka ka soo wada jeedaan ee xisbigaasi ka tirsan, balse waxa soo if baxaysa in xisbiga Kulmiye uu fikir ahaan u janjeedho dhinaca soomaaliya.
Sidoo kale waxa caado noqotay in xisbiga Kulmiye iyo xukuumadiisu ay mar kasta baahiyaan warar aan xaqiiq ahayn kuwaas oo ka dhan ah siyaasiyiin ka tirsan xisbiga Waddani gaar ahaana gudoomiye Ciro iyo xubnaha ay isku deegaanka yihiin, kuwaas oo ay ugu dambeeyeen wararkii sheegayey in Cabdiraxmaan Ciro la kulmay safiirka qadar ee soomaaliya,warkaas oo ugu dambayn beenoobay.
Dhinaca kale madaxweynaha somaliland Md Muuse Biixi ayaa wakhtigii lagu guda jiray ololaha doorashadii madaxtooyada waxa uu xisbiga Waddani ku eedeeyey inuu xidhiidh la leeyahay soomaaliya, isaga oo si cad u sheegay in xisbiga Waddani laga maamulo isla markaana xaflado loogu qabtay dalka soomaaliya kuwaas oo aanu wax cadaymo ah u adeegsan.
Marka la eego aragtida uu xisbiga Kulmiye ka aaminsanaa hogaamiyaha iyo siyaasiyiinta xisbiga Waddani waxa cadaatay inaanay xaqiiq ahayn isla markaana Kulmiye uga dhaw yahay aragtida uu ku eedaynayo marka la eego dhacdooyinkii ugu dambeeyey iyo ficiladii ay ku kaceen siyaasiyiin ka tirsanaa xisbiga Kulmiye.
Wefti ka socda xisbiga Kulmiye oo uu hogaaminayo wasiirka arimaha gudaha ahna gudoomiye ku xigeenka koowaad ee Kulmiye Maxamed Kaahin Axmed kana mid yihiin gudoomiye ku xigeenka 2aad Axmed Cabdi Dheere iyo Cabdicasiis Samaale isla markaana ay xubno ka yihiin hogaamiyaha xisbiga Ucid iyo masuuliyiin ka tirsan xisbigiisa ayaa dhawaan magaalada Nairobi kula kulmay siyaasiyiin miisaan culus ku leh dalka soomaaliya kuwaas oo hore xilal u soo qabtay haatana horkacaya xisbiyo mucaaridka ah.
Masuuliyiinta xisbiyada Kulmiyo Iyo Ucid ayaa kulan qarsoodi ah la qaatay gudoomiyaha xisbiga Waddajir ee soomaaliya Cabdiraxmaan Cabdishakuur kuwaas oo aan ilaa hada la soo bandhigin waxyaabaha ay ka wada hadleen iyo danaha kalifay in lala kulmo siyaasiyiinta ka soo jeeda soomaaliya oo sharciga somaliland meel adag ka taagan yahay cida ku kacda.
Kulankaas ayaa shacabka somaliland si adag uga horyimaadeen iyada oo baraha ay bulshadu ku kulantana laysku waydiinayo sababaha keenaya in xisbiga Waddani oo aan shaqo ku lahayn arimaha soomaaliya loogu eedeeyo xidhiidh uu la leeyahay dawlada Muqdisho isla markaana indhaha laga laliyo masuuliyiinta xisbiga kulmiye iyo xukuumadiisa ee xidhiidhka tooska iyo midka dadbanba la leh soomaaliya.
Sidoo kale magaalada Muqdisho oo ay badhtamihii sanadkii 2018 gaadheen sadex masuul oo ka tirsanaa xisbiga Kulmiye ayaa la shaaciyey in xil loo magacaabay mid ka mid ah siyaasiyiintaasi oo aan ila hada shaacin inuu iska casilay xubinimadii xisbiga Kulmiye.
Xasan Daahir Dhimbiil oo ka tirsanaa xisbiga Kulmiye isla markaana hore u soo noqday wasiir u xigeenka wasaarada caafimaadka ee dawlada Axmed Siilaanyo ayaa hada loo magacaabay safiir halka wasiir ku xigeenkii arimaha dibada Axmed Kayse iyo agaasimihii wasaarada cadaalada Khadar Axmed Diiriye oo ka tirsanaa xisbiga Kulmiye ay xil sugayaal ku yihiin magaalada Muqdisho.
Marka la eego sida uu xisbiga mucaaridka ah ee Waddani uga madhan yahay eedaymaha lagu shaabadeeyo ee la xidhiidhinaya soomaaliya iyo qaabka xisbiga Kulmiye iyo masuuliyiintiisu ugu jiraan dhuumashada dhabarku muuqdo ee ay ugu janjeedhaan dhinaca soomaaliya waxa sida dharaarta u cad inaanay waxba ka jirin doodii madaxweyne Muuse Biixi ee ahayd inaan lagu aaminayn xisbiga Waddani talada dalka isla markaana kula xidhiidhinayey soomaaliya, taas badalkeedana ay waajib tahay in lagula xisaabtamo xisbiga Kulmiye iyo xubnihiisa qaar hargeysa ku sugan yihiin halka qaarna Muqdisho xil sugayaal ku yihiin.
gudoomiye ku xigeenka 1aad ee Kulmiye ahna wasiirka arimaha gudaha iyo masuuliyiin kale oo la shiraya siyaasiyiin soomaaliya ah
Ugu dambayn waxa u muuqata inay beenowday eedaymihii xisbiga Kulmiye iyo xukuumadiisu ay la daba taagnaayeen xisbiga Waddani ee la xidhiidhinayey soomaaliya kuwaas oo haatan ay iyagu dhabarka ku sitaan isla markaana laga sugayo inay shacabka somaliland faah faahin ka siiyaan isbadalada muuqda.
