Waxaa  sidii bishan May u bilaabatay hadal iyo iswaydiin ii ahayd  inaan is waydiiyo door kaaleemedkii aan  ku darsan lahaa 18kan may  iyo  in aan is waydiiyo tani  waxay kaga duwan tahay kuwii hore ee i soo dhaafay een  intaba meel dheer  ka jirin, se maxay tahay waxan dheeradka ah ee maanta i galay ama igu  soo kordhay ee i leh wax wax ku darso oo markaad ugu yar tahay tag meeshaa iyo  goobtaa ay ka dhacayso  .
Â
Ma wadaniyad aan hore iigu jirin baan iska helay, Ma waxqabad cusub baan arkay, Ma xisbul xaakimkaan u xagi isleeyahay, Ma Ina Guurguurte isu muuji baa  i wada  oo cod dheer ku diid oo maya maya dheh ?
Wax dhib yar runtii ma ahayn,  taasi  waxay keentay oo igu noqotay inaan garaadkayga dib u cesho oon fahmo aasasasiyadkii  iyo  xaqiiqadii maalintaa taagnayd  oo  ahayd mid  ku dhisan waaqac jiray dadkii goobtaa wada joogayna aqoonsadeen in ay halka kala tagaan  yagleel qaran cusub.
Â
Garad siisayn dhinacyadii is horfadhiyay ee  kala shucuurta ahaa in ay dhisaan hanaan iyo maamul bilcakis ku ah kii ay rideen oo ahaa in  dawladnimadu tahay wax iyanu inagu leenahay ee aanay ahayn wax dibada inaga yimi  ,cida u danbaysa ee  goaanka iska lehna aanay madaxwayne,xiliban ,guurti iyo xoghaye midnaba ahayn se shacabku leeyihiin .
Â
Tani maalintaa  waxay muujisay in la arko  xeer  dhaqan iyo fahan siyaasadeedba in aynu wax badan kaga duwan nahay  mandaqada ,  guud ahaana  dadkii maalintaa  isbidayay bardheeri  waxay fahmeen waxa  afka qalaad lagu yidhaah “To the Victors Go the Spoils ama How Winner Takes All Politics” inaan xal lagu doonin se looga gudbo isa saamax  iyo wax wada  qaybsi cadaali ah si loo helo wax lawda leeyahay oo ah  qaran dhismaha .halkaana waxay ku diiden waxa afka qalaad lagu yidhaah majoritarian democracy.
Â
Dabaal degyadeena na waxaa u  mudan in aan ku  xusno ama xasuusano ragii maalintaa fadhiyay  Burco ee ay u muuqatay in sidaa qaran lagu yagleelo  ku salaysan awood qaybsi dalkana  colaada lagaga saaro ilaa inta looga wareegayo hanaan kale.
Â
Hadaba suaalsha iswaydiinta leh waxay tahay ma ku dhaqana waxii maalintaa laysla qaatay iyadoo la ogaa in waxii qalinka lagu duugayay  maalintaa Siilanyo aanu raali ka ahyn oo circular kale uu qorayay ama qaybinayay  kaas oo ahaa mid ka duwan kaa dadku watay maantaÂ
Â
Hadana sida sunnaha siyaasadua laga bartay  waxay maanta noqotay in Siilaanyo madaxwayne la doortay ka yahay qarankii maalintaa la yagleelayay  hadaba sidee looga fili karaa inuu ku dhaqmo oo dhaqan gesho awood qaybsi cadaali ah dadka dhexdiisa ah , iyada oo eeda u wayn ee jileeca hanaan maamul u xigtabaa ay tahay sad bursiin cid gaar ah.
Waxaa mudan in dadku fahmaan  in  cadalad daradu  tahay waxii keenay in dalkii somaliya laysku odhan jiray  uu burburo sideedana aanay  ahayn wax waara ama sii jira oo lagu gaadho hormar sugan oo taaba qaada waana tii uu hore uga gabayay Faarax laanjeerÂ
Â
Rag caddaalad waayaa sidii, cawsha kala yaacye
Caarrow shabeel iyo Dhurwaa, nalagu cawreeye
Canka nagu gur bahal Goodiroo loo cimaamadaye
Â
Waxay ila tahay in Siilanyo daaqad u furan tahay u saamaxaysa isaga iyo qofkasta oo wax hagaaji ama khayr u bedel  is leh ay ka soo gali karaan, se waa inuu ogaadaa in daaqadaasi is xidhayso iyada oo inta ay furan tahay iyo ku xidhmaysaa ku xidhan tahay xawilga dabayl siyaasaed ee manqadada ka jiraa kaas oo ah mid aan la saadil karin meel uu ku soo xidhmayo  se u muuqada  horta mid soo xidhmaya uunÂ
Â
Anigana fursad bay ii ahayd inaan ka qaybgalo 18 maydii igu horaysay wax yarba aan joogeeÂ
Â
Farax Colow MaxamedÂ
Academia, Geopolitical Straregist
Norway ,Oslo
